AFQ Σχήμα Πιστοποίησης Τροφίμων βασει Βιοδραστικότητας και Αντιοξειδωτικής Δρασης
Με στόχο την πρόληψη, για την Υγεία και Ευεξία των καταναλωτών.
Εκλαϊκευμένα, θα μπορούσαμε να το περιγράψουμε, ως ένα σχήμα κατάταξης της «αντιοξειδωτικής δράσης» των τροφών, προσδιορισμού ενός δείκτη Βιοδραστικότητας των προϊόντων που καταναλώνουμε σε καθημερινή βάση, όπως κρέατα και γαλακτοκομικά, πρωτογενή αγροτικά προϊόντα γης, προϊόντα δευτερογενούς μεταποίησης, κλπ.
Ως γνωστό, τα αντιοξειδωτικά που περιέχονται στο διατροφικό προϊόν, μειώνουν τις ελεύθερες ρίζες, οι οποίες παράγονται ως υποπροϊόντα στον ανθρώπινο μεταβολισμό. Ως εκ τούτου, η κατανάλωσή των τροφών με υψηλό δείκτη «αντιοξειδωτικής δράσης», εξ ορισμού ασκεί προστατευτική δράση έναντι ποικίλων παθολογικών καταστάσεων.
Με μια εξόχως καινοτόμα και άκρως επαναστατική προσέγγιση, σε Διεθνές μάλιστα επίπεδο, επιχειρείται για πρώτη φορά στην σύγχρονη ιστορία της διατροφικής πραγματικότητας, η ταξινόμηση των αγροδιατροφικών προϊόντων εν γένει, ανάλογα με το επίπεδο των αντιοξειδωτικών ουσιών και της βιοδραστικότητας που αυτά επιδεικνύουν.
Η «Spin Off» εταιρεία του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας με την επωνυμία Foodoxys, κατανοώντας την μεγάλη ανάγκη για διαφοροποίηση της Ελληνικής αγροδιατροφικής παραγωγής, δημιούργησε το Νέο Διεθνές σήμα ποιότητας, το πρώτο σήμα που έχει δημιουργηθεί σε Διεθνές επίπεδο, με αφετηρία την Ελλάδα αναφορικά με τα αγροδιατροφικά προϊόντα εν γένει, το λεγόμενο AFQ: Activity Foodoxys Quality.
Το σημαντικό πρόβλημα της αγοράς των τροφίμων, είναι η εγγενής και εύλογη αδυναμία των καταναλωτών να γνωρίζουν με αντικειμενικό τρόπο – και όχι βάσει των προωθητικών σχημάτων διαφήμισης - ποιες τροφές έχουν τον υψηλότερο δείκτη «αντιοξειδωτικής δράσης» και «βιοδραστικότητας», ή σε κάθε περίπτωση ένα αποδεκτό επίπεδο «αντιοξειδωτικής δράσης», που να καθιστά σε κάθε περίπτωση το τρόφιμο ελκυστικό προς κατανάλωση, αλλά κυρίως προληπτικά ασφαλές.
Για πρώτη φορά λοιπόν σε Διεθνές επίπεδο, επιχειρείται με συστηματικό, καινοτόμο και δομημένο τρόπο από τον καθηγητή κ. Δημήτρη Κουρέτα και το Εργαστήριο Βιοχημείας και Βιοτεχνολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, η ταξινόμηση των τροφίμων σύμφωνα με τον δείκτη «αντιοξειδωτικής δράσης» και «βιοδραστικότητας», με την κωδική ονομασία: «AFQ».
Πιο συγκεκριμένα, τα υπό ταξινόμηση στην κλίμακα AFQ προϊόντα, υποβάλλονται σε αυστηρά και λεπτομερή εργαστηριακά πρωτόκολλα ελέγχου, με στόχο την εκτίμηση της ικανότητας της σύστασής τους να εξουδετερώνουν ένα πλήθος συνθετικών και φυσικών ελεύθερων ριζών.
Παράλληλα, ελέγχεται η ικανότητα πρόληψης βλαβών στο DNA, επαγόμενων από την δράση των ελευθέρων ριζών, οι οποίες μπορούν να οδηγήσουν σε μεταλλάξεις και επίσης εκτιμάται η ικανότητα το υπό εξέταση διατροφικό προϊόν, να προστατεύει σημαντικά ενδογενή «βιομόρια», από οξειδωτικές βλάβες που συνδέονται με τον σύγχρονο τρόπο ζωής και συσχετίζονται σε μελέτες, με πλήθος παθολογικών ασθενειών. Το νέο σήμα AFQ, εισάγει έναν πρωτοποριακό, σε Διεθνές επίπεδο, τρόπο αξιολόγησης των αγροδιατροφικών προϊόντων που πρακτικά αναδεικνύει την ευεργετική επίδραση της κατανάλωσης του υπό αξιολόγηση διατροφικού προϊόντος, στην μεταβολική υγεία των ανθρώπινων κυττάρων.
Το αντιοξειδωτικό προφίλ του προϊόντος επηρεάζει όχι μόνο τη διάρκεια ζωής του αλλά και τη σταθερότητα της γεύσης, καθώς και την προστασία των πρώτων υλών από οξειδώσεις, οι οποίες δυνητικά θα μείωναν την ποιότητα και τα οφέλη του. Συνεπώς τα αντιοξειδωτικά που περιέχονται στο προϊόν αποτελούν αφενός τους σημαντικότερους ενδογενείς «φύλακες» της γεύσης του, αλλά και τους «εγγυητές» της ευεργετικής του δράσης στην ανθρώπινη υγεία.
Αναφορικά με την πρωτογενή και δευτερογενή παραγωγή, οι αγρότες και η βιομηχανία μεταποίησης των Αγροδιατροφικών προϊόντων εν γένει, καλούνται σήμερα να προσαρμόσουν τις αγροτικές εκμεταλλεύσεις τους σε σύγχρονες επιχειρήσεις που παράγουν προϊόντα ποιοτικά και ασφαλή με ταυτόχρονη προστασία του περιβάλλοντος. Οι επιπτώσεις της παγκοσμιοποίησης, η απελευθέρωση των αγορών και οι νέες διεθνείς συμφωνίες για την παραγωγή και διάθεση αγροτικών προϊόντων, επιβάλουν νέα δεδομένα στον αγροδιατροφικό τομέα.
Ειδικότερα μάλιστα, οι πιέσεις για διαρκώς αυξανόμενη ποιότητα σε χαμηλότερες τιμές από τα Super Market, η νομική ευθύνη του παραγωγού, η αστικοποίηση του πληθυσμού και η απομάκρυνσή του από τους παραδοσιακούς τρόπους και τόπους παραγωγής, οι περιβαλλοντικές ευαισθησίες, η διαρκής ανάγκη επιδίωξης της ευεξίας των καταναλωτών, οι έντονες πιέσεις από τη Βιομηχανία Μεταποίησης & Τυποποίησης, η διαρκής τάση για διαφοροποίηση της διατροφικής αξίας των προϊόντων, αλλά και η υποστήριξη των παραπάνω προτεραιοτήτων από την Ευρωπαϊκή Ένωση, έθεσε γρήγορα σε εφαρμογή, συγκεκριμένα συστήματα διαχείρισης των παραπάνω πολιτικών.
Έτσι, τα προϊόντα θα πρέπει να είναι ευκρινώς πιστοποιημένα, ώστε να διασφαλίζεται ότι ακολουθούνται αφενός ορθές γεωργικές πρακτικές σε θέματα καλλιέργειας, φυτοπροστασίας, συγκομιδής και διάθεσης των αγροτικών προϊόντων, και αφετέρου ορθές διαδικασίες παραγωγής και διανομής στον δευτερογενή τομέα.
Η ανάγκη αντικειμενικοποίησης των ελέγχων στους Παραγωγούς και Διανομείς των προϊόντων που θα ενταχθούν στο σχήμα πιστοποίησης AFQ, οδήγησε στην συνεργασία της FOODOXYS με τον Ανεξάρτητο Οργανισμό πιστοποίησης Swiss Approval International, ο οποίος αποτελεί Διεθνώς αναγνωρισμένο Φορέα Επιθεώρησης και Πιστοποίησης, με παρουσία σε 19 χώρες σε 3 Ηπείρους. Στα πλαίσια των Διεθνών δραστηριοτήτων πιστοποίησης των τροφίμων, η Swiss Approval International, ενέταξε πλέον και το Διεθνές σήμα πιστοποίησης AFQ, ιδιοκτησία της «Spin Off» εταιρείας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Foodoxys, στις εξειδικευμένες υπηρεσίες της.
Οι προκλήσεις ενός Νέου συστήματος αξιολόγησης και ταξινόμησης των τροφών, αποκλειστικά με βάση τις θετικές επιπτώσεις στον ανθρώπινο οργανισμό, είναι πλέον παγκόσμια αναγκαιότητα που αναπόφευκτα θα οδηγήσει τα επόμενα χρόνια, σε σημαντικές και καινοτόμες ανακατατάξεις, στην παγκόσμια διατροφική αλυσίδα.
Το AFQ είναι το αποτέλεσμα μιας διαρκούς ερευνητικής προσπάθειας των τελευταίων δεκαετιών, με την εμπλοκή σημαντικών ανθρώπων, θεματικών επιστημόνων κυρίως, αλλά και συμβούλων, ειδικών στρατηγικής και ανάλυσης αγοράς, και άλλων συντελεστών, με επικεφαλής τον καθηγητή κ. Δημήτρη Κουρέτα.
Ο κ. Δημήτης Κουρέτας, καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, ο οποίος έχει δημοσιεύσει πάνω από 200 άρθρα σε Διεθνή έγκυρα επιστημονικά περιοδικά, έχει επίσης διατελέσει εμπειρογνώμονας στην ΕΕ στην τεχνολογική πλατφόρμα ‘Foodforlife’ τις περιόδους 2007-2013 και 2014-2020, ενώ ταυτόχρονα είναι Associate Editor σε πλήθος επιστημονικών περιοδικών όπως στο Food and Chemical Toxicology, Antioxidants, Toxicology Reports κ.α., και η δουλειά του στην καινοτομία τροφίμων έχει βραβευθεί στην Ελλάδα και Διεθνώς. Ήδη από το 2018 είναι μέλος της επιτροπής εμπειρογνωμόνων της Commission για χημικές και διατροφικές κρίσεις (risk assessment of chemical threats) και από τον Ιανουάριο 2019 είναι μέλος της Παγκόσμιας Ακαδημίας Επιστημών, είναι ο εμπνευστής του σήματος πιστοποίησης AFQ και πρωτοπόρος των σύγχρονων μορφών διατροφής με ιδιαίτερη προστιθέμενη αξία για την Υγεία και Ευεξία των καταναλωτών, υπογραμμίζει ότι η υιοθέτηση του σήματος πιστοποίησης AFQ, αποτελεί «ιστορική στιγμή» για το παγκόσμιο διατροφικό σύστημα, και την διατροφική αλυσίδα.
Θεωρείται απολύτως βέβαιο, διότι ιστορικά αναγκαίο, ότι το Παγκόσμιο καταναλωτικό κίνημα, θα υιοθετήσει στο άμεσο μέλλον μεθοδολογίες αξιολόγησης των αγροδιατροφικών προϊόντων βάσει δεικτών «αντιοξειδωτικής δράσης» και «βιοδραστικότητας», καθιερώνοντας ένα απολύτως ΝΕΟ σύστημα αξιολόγησης των τροφίμων, και συνεπώς αποδοχής τους και διείσδυσής τους στις παγκόσμιες αγορές.
Στην Νέα αυτή πραγματικότητα, θα περάσουμε από την καθιερωμένη και ευρέως γνωστή σήμερα «αξιολόγηση των συστημάτων» παραγωγής και διανομής, στην «αξιολόγηση των διατροφικών προϊόντων» αυτών καθαυτών, αλλάζοντας την έως σήμερα γνωστή δομή της αγοράς των τροφίμων.
Το παιχνίδι της αποδοχής και διανομής των τροφίμων στις παγκόσμιες αγορές έχει ήδη αλλάξει, και μια επαναστατική προσέγγιση, στην γνωστή έως τώρα καταναλωτική τάξη των πραγμάτων, είναι πλέον προ των πυλών.
ΓΕΝΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΩΝ ΥΠΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΡΟΦΙΜΩΝ
- Ο ενδιαφερόμενος πελάτης / παραγωγός / μεταποιητής, απευθύνεται στην Swiss Approval TB, είτε στο Εργαστήριο της FoodOxys, και αιτείται την αξιολόγηση των προιόντων που έχει επιλέξει σύμφωνα με τα κριτήρια AFQ.
- Λαμβάνει ένα ερωτηματολόγιο το οποίο συμπληρώνει κατάλληλα, με τρόπο που να ταυτοποιείται πλήρως το προιόν προς αξιολόγηση. Στην περίπτωση περισσοτέρων του ενός προιόντων, συμπληρώνει τον αντίστοιχο αριθμό ερωτηματολογίων.
- Στην συνέχεια γίνεται αποδέκτης της οικονομικής και τεχνικής προσφοράς, εκ μέρους της Swiss Approval TB. Η Οικονομική προσφορά, αποτελείται απο 2 διακριτά είδη υπηρεσιών:
- Το κόστος των εργαστηριακών ελέγχων, το οποίο αφορά αποκλειστικά το εργαστήριο της FoodOxys, το οποίο εκδίδει και το σχετικό φορολογικό παραστατικό.
- Το κόστος Επιθεώρησης και Πιστοποίησης, το οποίο αφορά αποκλειστικά τον Φορέα Πιστοποίησης Swiss Approval, ο οποίος θα εκδόσει ξεχωριστό φορολογικό παραστατικό για τις υπηρεσίες του. Η Swiss Approval θα υλοποιήσει την σχετική επιθεωρηση στην γραμμή παραγωγής, αναφορικά με την παραγωγη - συσκευασία & σήμανση - αποθήκευση - και διάθεση του υπο αξιολόγηση προιόντος, εκδίδοντας το σχετικό πιστοποιητικό συμμόρφωσης του προιόντος.
- Αποδεχόμενος την προσφορά ο ενδιαφερόμενος παραγωγός, αποστέλλει στο Εργαστήριο, βάσει συγκεκριμένης μεθοδολογίας δειγματοληψίας, δείγμα των προιόντων προς αξιολόγηση.
- Το εργαστήριο της FoodOxys υλοποιεί τους προβλεπόμενους ελέγχους και δοκιμές, και εκδίδει ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑ, για κάθε προιόν ξεχωριστά, την οποία απευθύνει ταυτόχρονα προς τον Πελάτη και την Swiss Approval.
- Εν συνεχεία, ο Φορέας Πιστοποίησης Swiss Approval TB, προσδιορίζει σε συνεργασία με τον πελάτη / παραγωγό, ημερομηνία επιθεώρησης, κατά την οποία εξετάζεται διεξοδικά το σύστημα παραγωγήςτου υπο αξιολόγηση προιόντος, οι προβλεπόμενοι έλεγχοι, η ορθή υλοποίηση του πλάνου ποιότητας αναφορικά με το υπο εξέταση προιόν, οι ορθές πρακτικές παραγωγής / Factory Production Control, η συσκευασία του και η κατάλληλη σήμανσή του, η αποθήκευση και εν τέλει οι διαδικασίες διανομης του προιόντος.
- Σε συνεχεια μιας επιτυχούς επιθεωρησης, εκδίδεται ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΗΣ με τις προδιαγραφές / κριτήρια του Σχήματος Πιστοποίησης AFQ. Το πιστοποιητικό έχει διάρκεια 1 έτους, και ανανεώνεται διαρκώς, με εργαστηριακούς ελέγχους που θα επαναλαμβάνονται κάθε τριετία.
- Είναι εφικτή, και ορισμένες φορές ενδεχομένως επιβεβλημένη, η συνδυασμένη πιστοποίηση AFQ με άλλα πρότυπα Ποιότητας και Ασφάλειας Τροφίμων, αφενός για την οικονομία κλίμακος, και αφετέρου για την πληρεστερη επιτήρηση των προυποθέσεων πιστοποίησης του υπο αξιολόγηση προιόντος.